Mimar Kemaleddin Kimdir?
- Asıl ismi Ahmet Kemaleddin olan Mimar Kemaleddin, 1873 yılında İstanbul’un Acıbadem semtinde, orta halli bir ailenin tek çocuğu olarak dünyaya gelmiştir.
- Annesi Sadberk Hanımefendi babası ise Bahriye miralaylarından Ali Bey’dir.
- İlköğrenimini İbrahim Ağa İptidai Mektebi’nde 1975’te tamamlayan Mimar Kemaleddin, ortaöğrenimini ise 1881’de babasının işi münasebetiyle gittiği Girit’te devam ettirmiştir.
- Ailesiyle birlikte İstanbul’a dönüş yapan Mimar Kemaleddin orta öğrenimini burada tamamlamıştır.
- Henüz liseye devam ettiği yıllarda mühendisliğe merak ve ilgi duymaya başlayan Kemaleddin, 1887 yılında Hendese-i Mülkiye Mektebi’ne yeni adıyla İstanbul Teknik Üniversitesi’ne kayıt olmuştur.
- Buradaki mühendislik eğitimini okul birinciliğiyle tamamlayan Kemaleddin, aynı bölümde 1891 yılında Alman akademisyen Jachmund’a asistanlık yaparak öğrenimine devam etmiştir. Bu görevinde dört yıl süreyle bulunan Kemaleddin, açtığı özel bir ofiste kendi eserlerini üzerinde çalışmalar yapmaya başladı.
- Jachmund’un desteği ve teşviki ile mimarlık eğitimini ilerletmek gayesiyle ve devlet bursuyla Almanya’ya tahsil için gönderilen Kemaleddin; Berlin’de Berlin Teknik Üniversitesi’nde iki yıl eğitim gördü. Orada bazı mimarlık bürolarında iki buçuk yıl deneyim sahibi oldu.
- 1900 yılında İstanbul’a dönünce öğretim üyeliği görevine başladı.
- Jachmund’un Türkiye’de yarım bıraktığı öğretisini ve derslerini o devam ettirdi.
Mimar Kemaleddin’in Türk Mimarisine Katkıları Nelerdir?
- 1908 yılında Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti’ni kurucusu oldu. Bu manada Türkiye’deki ilk meslek odasını kurmuş bulunan Mimar Kemaleddin; İkinci Meşrutiyet’in ilanından sonra Evkaf Nezareti İnşaat ve Tamirat müdürü olarak çalışmaya başladı.
- Şark Demiryolları Şirketi namına 4 tane tren istasyonu tasarlayarak ilk tasarımlarını gerçekleştirdi.
- Şirket adına Filibe Garı mimarisini tasarlayan Kemaleddin, Edirne ve Selanik Garı’nın da tasarımını gerçekleştirmiş, temellerini atmıştır lakin Edirne Gar’ı 1914 yılında ancak tamamlanmıştır.
- Edirne’de bulunan Ticaret Lisesi’ni 1908 yılında tasarlayan Kemaleddin, Sofya Garı’nı ise İkinci Meşrutiyet’in ilanından önce tasarlamıştır.
- Mimar Kemaleddin bu dönemde tarihi yapıların restorasyon çalışması ve yeni yapıların tasarımlarıyla ilgilendi.
- Osmanlı Mimarisini titizlikle inceleyen ve bunun üzerinden kendi üslubunu şekillendiren Kemaleddin, milli ve yerel bir mimari geliştirme konusunda kendisini yetiştirdi.
- 1910’dan itibaren yoğun bir çalışma neticesinde Türkiye’de İstanbul’da ve yurtdışında çeşitli mimari çalışmalara imza attı.
- Kudüs’te bir süre Mescidi Aksa’nın restorasyonu için çalışmalarda bulundu. Türkiye’ye dönüş yaptığında Ankara’da kurulan yeni yapılar üzerinde çalışmalarını yoğunlaştırmaya başladı.
- Birçok mimari yapının restorasyonunda ve yeniden tasarlanmasında benzerlerinden çok farklı çalışmalara imza atan Kemaleddin, 1927 yılında beyin kanaması neticesinde Ankara’da vefat etti.
- Beyazıt Camii haziresi içerisinde bulunan mezarı, 2007’de yeniden düzenlenerek anıt mezar haline dönüştürüldü.
- Mimar Kemaleddin’in oğlu da Bestekar İlhan Mimaroğlu’dur. Mimar Kemaleddin 16. asırda yaşamış ve Beyazıt Camii’nin mimarlarından birisi olan Kemaleddin ile farklı bir mimardır.
- Mimar Kemaleddin 20. asrın en tanınmış Türk mimarı olarak Birinci Ulusal Mimarlık Akımının önde gelen isimlerinden biri olmuştur.
- Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu ile Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışı arasındaki devrin en önemli ve büyük mimarlarından olan Mimar Kemaleddin’in; 20 Türk lirasının arka yüzünde bir portresi ve en büyük yapıtlarından birisi olan Gazi Üniversitesi Rektörlük binasının resmi yer almaktadır.
Ünlü Osmanlı Mimarı Mimar Kemaleddin’in Eserleri Nelerdir?
- Eyüp Anadolu Lisesi
- Çapa Fen Lisesi
- Şemsipaşa İlköğretim Okulu
- Ankara Evkaf Apartmanı
- Çamlıca Kız Lisesi
- Bostancı Camii
- Bebek Camii
- Yeşilköy Camii
- Kamer Hatun Camii
- Reşadiye Mektebi
- Sultan Reşat Türbesi
- Gazi Osman Paşa Türbesi
- Mahmut Şevket Paşa Türbesi
- Ahmet Cevat Paşa Türbesi
- Ali Rıza Paşa Türbesi
- Hüsnü Paşa Türbesi
- Fethiye Camii
- Koca Sinan Paşa Medresesi
- Laleli Tayyare Apartmanları
- İstanbul Birinci, İkinci, Üçüncü ve Dördüncü Vakıf Hanları
- Gazi Üniversitesi Rektörlük Binası
- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanesi
- Filibe Gar binası
- Edirne Gar binası
- Bandırma Haydar Çavuş Camii
- Gazi Eğitim Enstitüsü binası
- Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Müdürlüğü binası
- Ankara Palas projesinin son şekli
- Kudüs Mescid-İ Aksa Restorasyonunun Projelendirilmesi
- Eski Çukurcuma Hanı
