Protokol ve Sosyal Davranış Kuralları
Protokol ve sosyal davranış kurallarını bilmek; kamusal ve sosyal yaşamda insana güven verir, üstünlük ve saygınlık sağlar.
Bu kurallara uyan kişiler, iş yaşamında fark edilir, takdir edilir, tercih edilir ve yükseltilirler.
Kamusal yaşamda her davranışın bir anlamı ve yorumu vardır. Zira kamusal yaşamda davranışlar;
Üst’e, Ast’a ve Eşite Karşı daima farklıdır. Üst’e karşı saygı, Ast’a karşı üstünlük, Eşite karşı karşılıklılık ve nezaket esastır.
Kamusal Yaşamda Davranış Kuralları
Kamusal yaşamda protokol kuralları ile sosyal davranış(saygı ve nezaket) davranış kuralları iç içedir. Ancak kamusal yaşamda resmi etkinliklerde ve resmi ilişkilerde protokol kuralları, günlük çalışma ortamında sosyal davranış kuralları uygulanır.
Hitapta Dikkat Edilecek Hususlar
-Hitapta genel kural, söze büyük olan başlar, konuyu o seçer ya da değiştirebilir.
-Sözlü iletişimin başlaması ve kurulmasında kadının önceliği vardır.
-Bir topluluğa hitap ediliyorsa, önce oradaki en üst olana, sonra sırasıyla diğerlerine hitap edilmelidir.
-Resmi konuşma yaparken “ben” yerine “biz” denmeli, kurum parantezinde konuşmaya devam edilmelidir.
-Başkalarına “siz” , “lütfen” diyerek hitap edilmelidir. “sen” diyebilmek için samimiyet olmalıdır.
-Üstlere ve eş düzeydekilere “beyefendi/hanımefendi” denmelidir.
-Ast konuşurken üst söze girerse ast hemen konuşmasını keser. Astlar izin istemeden konuşmamalıdır.
-Üst konuşur ast dinlerken, onu dinlediğinizi belirtmek için ara sıra “evet” “evet efendim” denilmelidir.
-Genel müdür yardımcısına normalde “genel müdürüm” denilir. Ancak genel müdürün yanında “sayın müdürüm” denilmelidir.
Resmi hitap: Sayın Müdür, Sayın Müdürüm, Müdür Bey
Sosyal hitap: Ahmet Bey, Ayşe Hanım; Beyefendi/Hanımefendi
Özel hitap: Ahmet, Ayşe, abi, abla
Resmi selâm: Saygılar Sayın Müdürüm, Saygılar Hanımefendi
Sosyal selâm: İyi günler, günaydın
El uzatma hakkı; öncelikle ev sahibine, üst’e ve hanıma aittir.
-Kamusal yaşamda üstlerin eli öpülmez. Ancak, karşılama ve uğurlamada yanaktan öpüşme bir gelenektir.
-Resmî ortamda kişi yalnızca unvanıyla; yarı resmî ortamda unvanı ve adı-soyadıyla; sosyal ortamda adı-soyadı ve unvanıyla; özel ortamda yalnızca adıyla takdim edilir ve tanıştırılır.
Selamlamada Dikkat Edilecek Hususlar
Her türlü selamlamalarda genel kural; ast üstü, erkek bayanı, ayrılan kalanları, gelenler var olanları selamlar.
-Üstlerinize, eş düzeydekilere önce siz selam verin, astlarınızın selamlarını da alın.
-Konferans salonu, kütüphane, derslik, yemekhane gibi yerlere başı açık girilir ve karşılık beklenmeden topluluk selamlanır; çıkarken de selamlanılarak çıkılır.
-Cumhurbaşkanı, cenaze, ülkemizi ziyaret eden devlet başkanları, istiklal marşı çalınırken, göndere bayrak çekilirken cephe alınarak selamlanır.
-Bir toplantıda önce ev sahibesi selamlanır. Ayrılırken de yine önce ev sahibesi selamlanır.
-Yanınızdakileri selamlayan birini siz de selamlayın.
-Yanlışlıkla size selam verenlerin selamını alın.
