Kira Sözleşmesi Nasıl Hazırlanır?
Kira sözleşmesi hazırlanırken öncelikle tarafların ve kiraya konu malın durumu değerlendirilerek mevcut kira ilişkisini en iyi yansıtacak biçimde kira kontratı düzenlenmelidir. Her bir somut olay için kira sözleşmesinde yer alması gereken düzenlemeler farklı olduğu için daha önce hazırlanmış kira sözleşmesi taslağı üzerinden ilerlemek, hak ve menfaat kaybı yaşanmasına ve tarafların muhtemel uyuşmazlıklara muhatap olmasına neden olacağı için kira sözleşmesi hazırlanması sürecinde deneyimli bir avukat desteği almak isabetli bir tercih olacaktır.
Kira sözleşmesi hazırlanırken sözleşmede yer alan düzenlemelerin, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun hükümlerine aykırılık teşkil etmemesi gerekir. Yazılı şekilde hazırlanma şartı bulunmayan kira sözleşmesi uygulamada genellikle yazılı olarak yapılır. Taraflar, sözlü kira sözleşmesi de kurabilir ancak yazılı şekle tabi kira sözleşmesi, ispat kolaylığı açısından sözlü sözleşmelere kıyasla çok daha avantajlı olduğu için tercih edilir.
Kira Sözleşmesinde Yer Alması Gereken Hususlar
Kira sözleşmesi doldurulurken sözleşmede yer alması gereken hususlar her bir somut olay için farklılık gösterse de genellikle aşağıda ifade edilen hususlara yer verilerek doldurulur:
- Kira sözleşmesi taraflarından kiraya verenin, kira kontratına konu malın maliki olduğundan emin olunmalıdır. Kişinin malik olup olmadığını anlamak için tapı kaydını incelenebilir. Tapu kaydı incelemek isteyen bir kişi, herhangi bir sebep öne sürmeksizin ilgili mala ilişkin tapu kaydını inceleyebilir zira tapı kayıtları alenidir.
- Kira kontratına konu mal ile ilgili bilgilerin detaylıca ifade edilmesi önemlidir. Söz gelimi; mülkün sınırları, eklentileri ve bütünleyici parçalarına değinilerek eksiksiz şekilde sözleşmede yer almalıdır.
- Kiracı ve kiraya verene ait isim, soy isim ve adres gibi temel kişisel bilgiler yazılmalıdır.
- Taraflarca anlaşılan kira bedeli ve kira bedelinin hangi para cinsi ile ödeneceği de ifade edilmelidir. Bunun yanı sıra kira artış oranı ve kiracının kira bedelini ödememesi halinde meydana gelecek sonuçlara da değinilmelidir. Kiracının kira bedelini ödememesi halinde yasada ifade edilen hükümden daha ağır bir düzenlemede bulunulamaz.
- Yenilenen kira dönemi, ihbar süreleri ve sözleşme tarihi de kira kontratında mevcut olmalıdır.
- Kiralanandaki mevcut demirbaşların net bir biçimde ifade edilmesi, kiracıdan ziyade kiraya veren için önemlidir. Zira, demirbaşlara dair anlaşılır ve net bir düzenleme mevcut değilse, taraflar arasında yaşanabilecek herhangi bir uyuşmazlıkta hükümler kiracı lehine yorumlanır.
- Taraflar kira sözleşmesine kefil ekleyebilir. Bununla birlikte depozitoya dair bilgilere de yer verilmelidir. Depozito miktarı, depozitonun iade edilmesine ilişkin koşullar ve sair hususlar kararlaştırılarak sözleşme metnine eklenmelidir.
Tarla ve Arazilere İlişkin Kira Sözleşmesi
Tarla ve arazi kira sözleşmeleri uygulamada farklı gerekçelerle sık sık başvurulan sözleşmedir. Taraflar; geçici yapı kurmak suretiyle veya ürün kirası biçiminde üzerindeki maldan istifade etmek suretiyle bir tarla veya arazi için kira sözleşmesi yapmak isteyebilir. Bu tür bir durumda Türk Borçlar Kanunu hükümlerinde haricen düzenlenen farklı bir hukuki prosedür mevcuttur. Tarla ve arazilere ilişkin kira sözleşmesinin yapılışı, uygulanması ve neticeleri itibariyle farklı hukuki düzenlemeye tabidir. Bir üst paragrafta ifade edilen hususlara, tarla ve arazilere ilişkin kira sözleşmelerinde de dikkat edilmeli buna ilaveten daha ayrıntılı düzenlemeler yapılmalıdır. Bu itibarla deneyimli bir avukattan hukuki destek alarak ilerlenmesi, yanlış bir düzenleme sebebiyle hak kaybı yaşanmasının önüne geçilmesini sağlar.
Kira Sözleşmesi Bedelsiz Olur mu?
Kira sözleşmesine konu teşkil eden malın kullanılması ve yararlanılması karşılığında kiracı tarafından kira bedeli ödenmesi gerekir. Kira sözleşmeleri kural gereği bedelsiz yapılamaz. Fakat uygulamada bedelsiz kira sözleşmesine sıkça rastlanır. Bu tür sözleşmeler her ne kadar kira sözleşmesi olarak ifade edilse de hukuki açıdan kira sözleşmesi olarak kabul edilmez. Bu hallerde kiralanan taşınmazın intifa hakkı devredilmiş olur. Uygulamada bu duruma bedelsiz kiralama adı verilir. Bir kısmı vergiden muaf olan bedelsiz kiralamalarda, istisna haller dışında bedelsiz kiralarda emsal bedel üzerinden vergilendirme yapılır.
İşyerleri İçin Kira Sözleşmesi
İş yerleri için kira sözleşmesi hazırlanırken oldukça dikkatli davranılmalı, somut durumun en muntazam biçimde kira sözleşmesinde yer almasına özen gösterilmeli, uzun vadede yaşanması muhtemel uyuşmazlıklar belirlenerek bu uyuşmazlıkların yaşanmaması adına önleyici düzenlemelerde bulunulmalıdır. İş yeri kira sözleşmeleri ile belirlenen kira bedelinin görece yüksek olması, işletme sahibinin kiralananda uzun yıllar kalmak istemesi nedeniyle iş yeri kira sözleşmelerine gereken ihtimam gösterilmelidir. Bu hususta uzman avukatı desteği almak gerek kiraya verenin gerekse kiracının menfaatine olacaktır.
İşyerlerinin devrinde, halk arasında “hava parası” olarak tabir edilen devir bedeli söz konusudur. Devir bedelinden dolayı sık sık uyuşmazlık yaşanır. Zira işyeri sahipleri, özellikle ekonomik dalgalanmalarda daha fazla kira almak adına kiracısını çıkararak yeni kiracı almak ve bu sayede bir ikinci hava parası elde etmek ister. Bu tür istekler genellikle uyuşmazlıklara konu teşkil ederek kira ilişkilerinde problem yaşanmasına neden olur. Bu ve sair haller düşünülerek yaşanması muhtemel uyuşmazlıklar öngörülmeli ve uyuşmazlıkların engellenmesi adında gereken düzenlemeler yapılmalıdır.
Kira Sözleşmesi Örneği
Kira sözleşmesi örneği, kira sözleşmesine gereksinim duyan ve örnek bir kontrat taslağı üzerinden bu gereksinimini kolayca tamamlamak isteyen kişilerce araştırılır. Kira sözleşmesi örneğine çeşitli yerlerden ulaşılabilir. Günümüzde birçok web sayfasında, arzuhalcide, emlak ofislerinde veya kırtasiyelerde bulunan kira sözleşmesi örneği alınarak taraflar temel bilgileri doldurmak suretiyle sözleşme hazırlar. Ancak bu tür sözleşmeler nedeniyle uyuşmazlık yaşanması kuvvetle muhtemeldir. Zira her bir somut olay, nevi şahsına münhasırdır ve bu itibarla kendine özgü koşullara ve özelliklere sahiptir. Dolayısıyla somut olaya özgü hazırlanan bir kira sözleşmesine gereksinim duyulur. Mevcut durumun hukuki açıdan en iyi şekilde yansıtıldığı bir kira kontratına ise ancak deneyimli bir avukatın bilgisinden istifade etmek suretiyle ulaşılabilir.
Kira Sözleşmesinde Avukat Önemi
Kira sözleşmesine günlük yaşamda sıkça ihtiyaç duyulması, ofis ve kırtasiyelerden kolaylıkla temin edilebilmesi ve elektronik ortamda paylaşılan örneklerinin ücretsiz bir şekilde elde edilebilmesi nedeniyle taraflarca hafife alınır. Ancak oldukça önemli hukuki sonuçları olan ve yapılacak yanlış bir düzenleme ile tarafların çok ciddi hak kaybı yaşamalarına neden olan kira sözleşmesinin son derece hassas ve özenle hazırlanması gerekir. Somut olayın bütün koşulları, özellikleri ve dinamikleri düşünülmeli, tarafların mevcut durumları da gözetilerek ilerlenmelidir. Gelecekte yaşanması olası problemler tespit edilerek herhangi bir sorun yaşanmaması adına önleyici düzenlemelerle kira sözleşmesi tamamlanmalıdır. Kira sözleşmesinin hazırlanması sürecinde hukuki danışmanlık almak, hazırlanmış bir kira sözleşmesinin kontrol edilmesi için avukata başvurmak her iki tarafın da yararınadır.
