İran İle Sınır Kapıları
Gürbulak Sınır Kapısı
Türkiye ile İran bağlantısını sağlayan en önemli sınır kapısı olan Gürbulak Sınır Kapısı Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde bulunmaktadır. Türkiye’nin İran ve oradan Orta Asya’ya bağlandığı Tarihi İpek Yolu üzerindeki Gürbulak Sınır Kapısı, 1937 yılından beri faaliyet göstermektedir.
Modern İpekyolu diye tabir edilen güzergâh üzerinde bulunan Gürbulak Sınır Kapısı uluslararası eşya taşımacılığı ve lojistik sektörü bakımından önemli bir yere sahiptir. Yılda bir milyon civarında yolcu giriş çıkışını sağlayan Gürbulak Sınır Kapısı, Türkiye’nin en büyük ihracat kapılarından birisidir.
Kapıköy Sınır Kapısı
Kapıköy Sınır Kapısı Van’ın Saray ilçesinde bulunmakta olup İran Razi Sınır Kapısı ile karşı karşıyadır. Hem karayolu hem de demiryolu geçişine sahip olan Kapıköy Sınır Kapısı İran’ın Hoy şehrine geçişlerde önemli bir güzergâhtır. Daha çok ticari taşımacılık ve turist giriş çıkışı alanında kullanılan Kapıköy Sınır Kapısı 2018 yılında modernize edilmiştir.
Esendere Sınır Kapısı
Esendere Sınır Kapısı Hakkâri’nin Yüksekova ilçesinde bulunmakta olup İran’ın Urmiye şehrine en yakın güzergâhta yer almaktadır. Genellikle İran ve Orta Asya üzerine ticari faaliyetlerde kullanılan sınır kapısı 2016 yılında modernize edilmiştir. Yüksekova’nın Esendere beldesinde bulunan Esendere Sınır Kapısı İran ile irtibatı sağlayan üç sınır kapısından biridir.
Gürcistan İle Sınır Kapıları
Türkgözü Sınır Kapısı
Türkgözü Sınır Kapısı Ardahan’ın Posof ilçesinde bulunan Türkgözü Mahallesindeki Sınır Kapısıdır. Türkiye’nin Gürcistan’a açılan 3 kapısından birisi olan Türkgözü Sınır Kapısı 1995 yılında açılmış ve 24 bin metrekarelik bir alan üzerine kurulmuştur. Sarp Sınır kapısına alternatif olarak Türkgözü Sınır Kapısı, Gürcistan, Azerbaycan, Rusya, Kazakistan, Türkmenistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan ile ticaret ve yolcu trafiğine ev sahipliği yapmaktadır.
Sarp Sınır Kapısı
Sarp Sınır Kapısı Artvin’in Hopa ilçesinde 15 kilometre doğuda yer almaktadır. Sarp Sınır Kapısı Gürcistan başta olmak üzere diğer Kafkasya ülkelerine ve Orta Asya ülkelerine açılan bir sınır kapısıdır. Kara yolu ile bağlantısı sağlanan Sarp Sınır Kapısı Gürcistan’ın Acara Özerk Cumhuriyeti’ne açılmaktadır ve Gürcistan’ın başkenti Batum’a 20 kilometre uzaklıktadır.
36 bin metrekarelik bir alana inşa edilen Sarp Sınır Kapısı, adını üzerinde kurulduğu Sarp köyünden almaktadır. 1989’dan beri faaliyet gösteren Sarp Sınır Kapısı, Kapıkule Sınır kapısından sonra Türkiye’nin en işlek sınır kapısı özelliğine sahiptir. Sarp Sınır Kapısının diğer bir özelliği ise Türkiye ile Gürcistan arasında vizesiz olarak sadece kimlik kartı göstererek geçiş uygulamasının en çok tercih edildiği geçiş yeri olmasıdır. 1 milyondan fazla yıllık yolcu trafiğine sahip olan Sarp Sınır Kapısı 2016 yılında modernize edilmiştir.
Aktaş Sınır Kapısı
Aktaş Sınır Kapısı Ardahan ilinin Çıldır ilçesi sınırlarında yer alan Kenarbel köyünde kurulmuştur. Sarp ve Türkgözü sınır kapılarına alternatif olarak kurulan Aktaş Sınır Kapısı 2012’den itibaren yolcu ve araç trafiğine açılmış; ancak son modernizasyonu 2015 yılında yapılmıştır. 76 bin metrekare alanda faaliyet gösteren Sarp Sınır Kapısı 3 gidiş 3 geliş olmak üzere 6 peron üzerinden ve otomatik kartlı geçiş ve kapalı devre görüntü sistemleri ile çalışmaktadır.
Ermenistan İle Sınır Kapıları
Akyaka Sınır Kapısı
Kars ilinin Akyaka ilçesinde bulunan ve demir yolu ile bağlantısı sağlanan sınır kapısıdır. 1993’ten beri kapalı olan Akyaka Sınır Kapısı Karabağ Savaşı sonrasında Ermeni ordularının Azerbaycan topraklarının yüzde 20’sini işgal etmesi ve Azeri vatandaşların bu toprakları terk etmek zorunda kalması üzerine Türkiye tarafından kapatılmıştır.
Alican Sınır Kapısı
Türkiye ile Ermenistan arasındaki bağlantıyı sağlayan sınır kapısıdır. Iğdır’ın Karakoyunlu ilçesinde yer almaktadır. 1993 yılından itibaren hizmete kapatılmış olan Alican Sınır Kapısı Karakoyunlu ilçesine bağlı olan aşağı Alican köyü sınırları içerisinde bulunmaktadır. Alican Sınır Kapısı da Karabağ savaşı üzerine Türkiye tarafından kapatılmıştır.
Azerbaycan İle Sınır Kapıları
Dilucu Sınır Kapısı
Dilucu Sınır Kapısı Türkiye ile Azerbaycan’ın bağlantısını sağlayan tek sınır kapısı olarak Iğdır’ın doğusundaki Aralık ilçesinde bulunmaktadır. Buradan Azerbaycan’a bağlı Nahcivan Özerk Cumhuriyeti’ne geçiş yapılmaktadır. 37 bin metrekarelik bir alana kurulu olan Dilucu Sınır Kapısı 1992 yılında hizmete açılmış ve 9 perona sahiptir. Araçlar için bir adet giriş ve bir adet çıkış peronu bulunmakta, yayalar için ise 6 adet giriş ve 3 adet çıkış peronu yer almaktadır.
Dilucu sınır kapısının başka bir özelliği ise Aras Nehri üzerine kurulu olması ve Türkiye ile Azerbaycan tarafından Umut Köprüsü olarak adlandırılmasıdır. Dilucu Sınır Kapısı transit ve yolcu giriş çıkış işlemlerinin yanında ithalat ve ihracat için 2009 yılından itibaren daha etkili ve hareketli bir konuma getirilmiştir.
Irak İle Sınır Kapıları
Habur Sınır Kapısı
Irak ile Türkiye bağlantısını sağlayan Habur Sınır Kapısı Şırnak ilinin Silopi ilçesinde yer almaktadır. 1969 yılından beri faaliyet gösteren Habur Sınır Kapısı Irak’ın İbrahim Halil Sınır Kapısına karşılık gelmektedir. 320 bin metrekare alanda hizmet vermekte olan Habur Sınır Kapısı 12 adet giriş 12 adet çıkış olmak üzere toplamda 24 peron üzerine inşa edilmiştir.
Habur Sınır Kapısı Türkiye ile Irak arasındaki tek geçiş noktası olarak büyük bir öneme sahiptir. Habur Sınır Kapısı Irak’ın Türkiye ile ve Avrupa ile bağlantısını karayolu ile sağlayan önemli bir ticaret noktasıdır. Irak ile Türkiye bağlantısını sağlayan Derecik, Üzümlü, Gülyazı sınır kapıları kapalıdır.
Suriye İle Sınır Kapıları
Mürşitpınar Sınır Kapısı
Şanlıurfa’nın Suruç ilçesinde yer alan Mürşitpınar Sınır Kapısı terör örgütü YPG’nin Kobani’deki etkinliğini artırmak üzere kullanması ve Suriye ile Türkiye arasındaki ilişkilerin gerilmesi üzerine 2016 Şubatında kapatılmıştır.
Cilvegözü Sınır Kapısı
Cilvegözü Sınır Kapısı Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde bulunmakta olup Suriye’nin Halep şehri ile doğrudan karayolu ile bağlantı noktasını oluşturmaktadır. 85 bin metrekarelik bir alanda kurulmuş olan Cilvegözü Sınır Kapısı 1953 yılından itibaren faaliyet göstermekte olup Suriye ile gerilen ilişkiler sonrasında 2016 yılında hizmete kapatılmıştır.
Yayladağı Sınır Kapısı
Hatay’ın en güney ucunda bulunan Yayladağı ilçesindeki Yayladağı Sınır Kapısı, Suriye ile Türkiye bağlantısını sağlayan kapılardan birisidir. 1938’den itibaren hizmet vermeye başlayan Yayladağı Sınır Kapısı 11 bin metrekarelik bir alanda konuşlanmıştır. Suriye’nin liman kenti Lazkiye ve Lübnan’a en yakın noktada bulunan Yayladağı Sınır Kapısı 2007’de modernize edilmiş olup 2012 yılından beri kapalı durumdadır.
Suriye ile Türkiye bağlantısını sağlayan Cizre Sınır Kapısı, Girmeli Sınır Kapısı, Şenyurt Sınır Kapısı, Ceylanpınar Sınır Kapısı, Akçakale Sınır Kapısı, Mürşitpınar Sınır Kapısı, Karkamış Sınır Kapısı, Çobanbey Sınır Kapısı, Öncüpınar Sınır Kapısı, İslahiye Sınır Kapısı, Cilvegözü Sınır Kapısı, Karbeyaz Sınır Kapısı da kapalı durumdadır.
Yunanistan ile Sınır Kapıları
Uzunköprü Sınır Kapısı
1953 yılında faaliyete giren Uzunköprü Sınır Kapısı Edirne’nin Uzunköprü ilçesinde konuşlandırılmıştır. 1800 metrekare alana sahip olan sınır kapısı tren yolu ile geçişe müsait olup Yunanistan’ın Python Gümrük Kapısı ile karşılıklı konumda yer almaktadır.
İpsala Sınır Kapısı
Edirne’nin İpsala ilçesinde yer alan İpsala Sınır Kapısı 106 bin metrekarelik bir alana konuşlanmış olup 2002 yılında modernize edilmiştir. Türkiye ile Yunanistan arasındaki en hareketli geçiş noktası olan İpsala Sınır Kapısı 5 adet kontrol peronuna sahiptir. Yunanistan’ın Kipi Gümrük Kapısına açılan İpsala Sınır Kapısı Türkiye ile Avrupa arasındaki ticaret ve yolcu trafiğine ev sahipliği yapmaktadır.
Pazarkule Sınır Kapısı
Türkiye ile Yunanistan’ı birbirine bağlayan Pazarkule Sınır Kapısı Edirne şehir merkezine 5 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Daha çok günübirlik turist kullanımında hizmet veren Pazarkule Sınır Kapısı Yunanistan’ın Kestanelik Gümrük Kapısı ile karşı karşıya bulunmaktadır. 3400 metrekare alana konuşlanmış olan Pazarkule Sınır Kapısı araçtan inmeden peron sistemi ile kontrol sağlamaktadır.
Bulgaristan ile Sınır Kapıları
Kapıkule Sınır Kapısı
Edirne şehir merkezine bağlı olan Kemalköy köyünde bulunan Kapıkule Sınır Kapısı, Türkiye’nin Yunanistan ve Avrupa ile bağlantısını sağlayan en işlek sınır kapısıdır. Avrupa ile yapılan ithalat ve ihracatın en büyük bölümünün gerçekleştirildiği Kapıkule Sınır Kapısı, 1953 yılında bakanlar kurulu kararı ile kurulmuştur.
Avrupa’nın en yoğun ve dünyanın ikinci en yoğun sınır kapısı olan Kapıkule Sınır Kapısı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı olarak kurulan Gümrük ve Turizm İşletmeleri Ticaret Anonim Şirketi tarafından faaliyet göstermektedir. Trakya Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü’ne bağlı olan Kapıkule Gümrük Kapısı 333 bin metrekare alanda hizmet vermektedir. Ağır vasıtalar için 5 adet giriş 6 adet çıkış; yolcu bölümü için 12 adet giriş 11 adet çıkış olmak üzere toplamda 34 perondan oluşmaktadır.
Avrupa ile Türkiye arasındaki bütün ticari faaliyetler Kapıkule Sınır Kapısından gerçekleştirilmekte ve bu yönüyle sınır kapısı Türkiye ekonomisinde önemli bir konumdadır. Bulgaristan’ın Kapitan Andreevo Sınır Kapısı ile karşılıklı konumda bulunan Kapıkule Sınır Kapısı 2009 yılında modernize edilmiştir. Yaz döneminde Avrupa’da yaşayan Türklerin özel araçlarıyla giriş ve çıkışta en çok kullandığı sınır kapısı, Kapıkule Sınır Kapısıdır.
Hamzabeyli Sınır Kapısı
Edirne’nin Lalapaşa ilçesindeki Hamzabeyli Sınır Kapısı, 2005 yılından itibaren hizmet vermekte ve Bulgaristan’ın Lesovo Gümrük Kapısına açılmaktadır. 2009 yılında Avrupa standartlarına uygun olarak yüksek güvenlikli bir teknoloji ile modernize edilen Hamzabeyli Sınır Kapısı, Kapıkule Sınır Kapısında yaşanan yoğunluğu hafifletmek üzere kurulmuştur.
Toplamda 70 bin metrekare alana konuşlanmış olan Hamzabeyli Sınır Kapısı Türkiye ekonomisinde Avrupa ile ithalat ve ihracat trafiğinde önemli bir konuma sahiptir.
Dereköy Sınır Kapısı
Kırklareli merkeze bağlı olarak kurulan Dereköy Sınır Kapısı, Bulgaristan’ın Malko Tırnova Gümrük Kapısı ile karşılıklı konumda yer almaktadır. 17 bin metrekare alan üzerine konuşlanmış olan Dereköy Sınır Kapısı 2015 yılında modernize edilmiş olup Bulgaristan’ın doğu sahillerine uzanan ana yol güzergâhında bulunmaktadır.
Dereköy Sınır Kapısı yük taşımacılığı ve ticaret bakımından Kapıkule, İpsala, Pazarkule ve Hamzabeyli sınır kapılarından sonra en yoğun olarak trafiğin gözlendiği sınır kapısıdır.