Erzurum’da Gezilecek Kültürel Doğal ve Turistik Yerler Erzurum Tarihçesi Nüfusu İlçeleri Ekonomisi Yemekleri Ulaşımı

Erzurum Genel Özellikleri

Nüfus yönüyle Doğu Anadolu Bölgesinin en büyük üçüncü ili olan Erzurum, tarihin eski dönemlerine uzanan bir geçmişe sahiptir. Bu nedenle şehir tarihi eserleriyle ünlüdür. Son yıllarda kış sporlarıyla da adından bahsettiren Erzurum, karasal iklimin en sert yaşandığı illerimizin başında gelir. Yöresel lezzetleri, kaplıcaları, tarihi eserleri ve doğal güzellikleriyle Doğu Anadolu’nun Paris’i olarak anılmaktadır. 23 Temmuz 1919 tarihinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları tarafından yapılan Erzurum Kongresine de ev sahipliği yapması, Türkiye Cumhuriyeti’nin yakın tarihi açısından önemli bir yere sahip olduğunu da göstermektedir.

Büyüklüğü (Nüfus)	30
Büyüklüğü (Yüzölçümü)	4
Plaka Kodu	25
Telefon Kodu	442
Nüfusu	4.279.677
Yüzölçümü	25.330,90 km²
Bölge	Doğu Anadolu Bölgesi
Rakım	1893
Koordinatlar	39°54′35″K 41°16′32″D / 39.90972°K 41.27556°D

Erzurum Komşuları

Kuzeyde Rize ve Artvin

Batıda Bayburt ve Erzincan

Doğuda Kars ve Ağrı

Güneyde Bingöl ve Muş

Erzurum Adının hikâyesi (Etimoloji)

408-455 Roma İmparatorluğu döneminde Theodisiopolis

Ermenicede Karin

Araplarda Kalikala

11. yüzyıl Selçuklular tarafından Erzen, Erzen-i Rum, Erz-i Rum

Selçuklular döneminin sonlarında Arz-ı Rum

İlerleyen dönemlerde Erzurum adlarıyla anılmıştır.

Erzurum Şehrinin Tarihçesi

• MÖ. XI. yy. (Azzi–Hayaşa) dönemi
• MÖ.VIII. yy. (Urartu) egemenliği dönemi
• MÖ. Önce 585–550 (Medler) dönemi
• MÖ. 550–530 (Persler) dönemi
• MÖ. 330–323 (İskender) dönemi
• MÖ. 323–120 (Selokit Krallığı) dönemi
• MÖ. 120–34 (Partlar) dönemi
• MÖ. 34 Roma egemenliğinin başlaması
• MÖ. 395 (Bizans) egemenliğinin başlaması
• 610 Erzurum`un Sasanilerin eline geçmesi
• 638 İlyaz Bin Ganen`in Erzurum`u ele geçirmesi
• 651 Habib bin Mesleme`nin Erzurum`u Bizans`tan geri alması
• 686 Bizanslı komutan Leontlos`un Erzurum`u alması
• 700 Emevi Halifesi Abdülmelik`in oğlu Abdullah`ın Erzurum`u Bizans`tan geri alması
• 753 Kentin yeniden Bizanslıların eline geçmesi
• 772 Ermeni ayaklanması üzerine kente gelen Amr bin İsmail el–Haris`in yöreyi Abbasi yönetimine bağlaması
• 934 Loannes Kurkuas`ın kenti ele geçirerek Bizans yönetimine bağlaması
• 948 Kentin Abbasiler tarafından geri alınması
• 949 Loannes Çimiskes`in kenti yeniden Bizans yönetimine bağlaması
• 979 Erzurum yöresinin Bağratlı David`e verilmesi
• 1001 II. Basileos`un Erzurum yöresini Bağratlılardan geri alması
• 1019 II. Basilleosun Oltu`yu ele geçirmesi
• 1048 İbrahim Yinal ve Kutalmış Bey`in Erzurum yöresine akınlar yapması
• 1054 Tuğrul Bey`in Erzurum önlerine kadar ilerlemesi
• 1058 Yakut Bey`in Erzurum yöresindeki bir çok yeri ele geçirmesi
• 1071 Erzurum yöresini fetheden Ebulkasım`ın Saltuklular beyliğini kurması
• 1202 Anadolu Selçuklu sultanı II. Süleyman Şah`ın Saltuklular beyliğini ortadan kaldırması
• 1230 Alaeddin Keykubat`ın Erzurum beyi Cihanşah`ı görevden alarak kendi doğrudan Anadolu Selçuklu yönetimine bağlaması
• 1242 Erzurum`un Moğolların eline geçmesi
• 1295 Erzurum`un tümüyle İlhanlı egemenliği altına girmesi
• 1358 Erzurum`un Cezayirli Uveys Bahadır Han`ın eline geçmesi
• 1385 Karakoyunluların Erzurum`u ele geçirmesi
• 1387 Timur`un, kenti Mutahharten`in yönetimine vermesi
• 1404 Timur`un ölmesi üzerine Yusuf Ali adlı bir Türkmenli kent yönetimini ele geçirmesi
• 1434 Akkoyunlu hükümdarı Karayülük Osman`ın Erzurum`u alması
• 1468 Akkoyunlu Uzun Hasan`ın Erzurum`u ele geçirmesi
• 1502 Erzurum`un Safevilerin eline geçmesi
• 1517 Yavuz Sultan Selim`in Erzurum`u Osmanlı yönetimine bağlaması
• 1535 Erzurum Beylerbeyi`nin kurulması
• 1590 Kent halkının yeniçerilere karşı ayaklanması
• 1622 Abaza Mehmet paşanın ayaklanması
• 1628 Abaza Mehmet paşanın ayaklanmasının sona ermesi
• 1803 Erzurum Valisi Gürcü Osman paşanın ayaklanması
• 1828 Erzurum`un Rus işgaline uğraması
• 1829 Rusların Erzurum’dan çekilmesi
• 1856 Türk–Rus savaşı (Gavurboğan savaşları)
• 1877 Erzurum`un yeniden Rus işgaline uğraması ve şanlı Aziziye savaşında Erzurum`un Türk tarihine emsalsiz bir zafer kazandırması
• 1879 Berlin antlaşması ile Rus işgalinin sona ermesi

Erzurum Tarihi, Turistik, Kültürel ve Doğal Mekânları

Aziziye Camii

Çifte Minareli Medrese

Erzurum Kalesi

Erzurum Evleri

Üç Kümbetler

Rüstepaşa Bedesteni (Taşhan)

Bakırcı Camii

Caferiye Camii

İbrahim Paşa Camii

Kurşunlu Camii

Lala Mustafa Paşa Camii

Murat Paşa Camii

Ulu Camii

Çobandere Köpürüş

Hasankale

İspir Kalesi

Meryem Ana Kilisesi

Oltu Kalesi

Öşvank Kalesi

Tortum Kalesi

Yusuf Ziya Köşkü

Yakutiye Medresesi

Derviş Ağa Camii

Ayazpaşa Camii

Caferiye Camii

Gürcü Kapı Camii

Şeyhler Camii ve Medresesi

Kurşunlu Camiii Medresesi

Vani Efendi Camii

Abdurrahman Gazi Türbesi

Ahi Tuman Baba türbesi

Ebu İshak-ı Kazuruni türbesi

Emir Şeyh (Abbas Şeyh) türbesi

Habib Baba ve Timurtaş Baba türbeleri

Yunus Emre türbesi

Cemalettin Hoca Yakut kümbeti

Cimcime Sultan kümbeti

Çifte Minareli Medrese kümbeti

Karanlık kümbet

Mehdi Abbas kümbeti

Kırklar türbesi

Mahmut Paşa türbesi

Rabia Hatun türbesi

Hasan-ı Basri türbesi

Maksut Efendi türbesi

Gümüşlü kümbet ve Şehitlik

Erzurum Arkeloji Müzesi

Erzurum Atatürk Evi Müzesi

Erzurum – Türk İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi (Yakutiye Medresesi)

Erzurum Coğrafi Özellikleri

Erzurum Türkiye’nin en yüksek yeryüzü şekillerine sahip alanlarından biridir. Şehir denizden 1890 metre yükseğe kurulmuş olmasına rağmen, dağların yükseltileri 3000 metrenin üzerine çıkar. Bunlar Kuzey Anadolu Dağlarının İkinci sıra yükseltilerini oluşturur.

Palandöken Dağları (Büyük Ejder 3176 m.)

Şahveled Dağları (Çakmak Dağı 3063 m.)

Cit Dağları (en yüksek nokta 3239 m.)

Kargapazarı Dağları (Dumlu Dağı 3169 m.)

Allahuekber dağları

Erzurum Ovası (1850 m,)

Hasankale Ovası (1650 m.)

Pasinler Ovası (540 km²)

Karasu

Çoruh Irmağı

Oltu Çayı

Totum Çayı

Aras Irmağı

Hınıs Çayı

Doğal göl olarak Tortum çayının biriktirdiği sulardan oluşan Tortum Gölü ve bu gölün sularının serbest bırakılmasıyla oluşan Tortum Şelalesi vardır.

Yapay Göller ise: Kuzgun barajı (10.3 km²)

Lezgi suyu üzerindeki Palandöken Göleti (22 km²)

Lezgi, Pisyan Dereleri üzerinde Çat Barajı (220,5 km²)

Tımar Çayı üzerinde Demirdöven Barajı (1,45 km²)

Aras ırmağı üzerinde Söylemez barajı (46,3 km²)

Erzurum İklimi

Karasal İklim:  Yazları kısa ve sıcak, kışları uzun, sert ve soğuk

Ovalarda karasal iklim sertliği azalır. Yağışlar ilkbahar ve yaz aylarında yağar. Şehirde yağan karın kalma süresi yılda ortalama 115 gündür.

Erzurum Bitki örtüsü

Genel bitki örtüsü karasal iklimin klasik görünümü olan steplerdir. Bu step formasyonu hayvancılık için verimli mera arazisi oluşturmaktadır.

Oltu, Şenkaya ve Olur’da sarıçam ve meşe

Aşkale’de Meşe ormanları

Erzurum Erzurum Ekonomi – Sanayi

Eski bir ticaret yolu üzerinde bulunması

2 büyük organize sanayi

Atatürk Üniversitesi’nin büyüklüğünden kaynaklı ticari hareketlilik

Oltu ilçesinde çıkarılan Oltu taşının işlenerek Türkiye ve dünya geneline pazarlanması

Palandöken Kış Sporları Tesisinin turizm girdileri

Türkiye geneline canlı büyükbaş hayvan ticareti

Hayvancılığa dayalı ürünlerin pazarlanması ve işlenerek satılması

Erzurum Tarım

Tahıllar, yem bitkileri, baklagiller, endüstri bitkileri, yumrulu bitkiler, yağlı tohumlar

Buğday, arpa ve çavdar, şeker pancarı, patates ve ayçiçeği

Organik tarım uygulamaları: buğday, yonca, yem bitkileri, çayırotu, meyve ve bal üretimi

Elma, armut, ceviz, kayısı, erik, kiraz, vişne ve kızılcık

Erzurum Hayvancılık

Şehirde 2019 itibariyle 700 bin büyükbaş, 750 bin küçükbaş hayvan bulunmaktadır. Türkiye’nin büyükbaş ve küçükbaş hayvan üretimi ve ticaretinde önemli bir paya sahiptir.

Erzurum Madencilik

Bakır, kurşun, çinko, cıva, dayatomit , jips, krom, manganez, manyezit, mermer, perlit, şelit, tuğla, kiremit

Değerli taş; oltu

Erzurum Mutfağı ve Meşhur Yemekleri

Ayran aşı (yayla çorbası), herle aşı, kesme çorbası, paça çorbası,

kuymak

tereyağlı peynir helvası

kurut, hıngel

tirit

haşıl

kiriş

çaşır

lor dolması

kartol pancarı (patates yahnisi)

çeç pancarı

çortuti pancarı

şile

şalgam dolması

pazı ve lahanadan yapılan etli-zeytinyağlı yemekler

ekşili dolma

evelik dolması ve kuzu kulağı (bitki) kavurması

ebegümeci

pirpirim (semizotu)

dökme tepsi tel kadayıf

kadayıf dolması

burma tatlısı

tatar böreği

erişte pilavı

tereyağlı su böreği

sini ketesi-içli kete-tandır ketesi

açık ekmek ( lavaş ) – pide (tandırda)

gugul ( tereyağlı )

Erzurum Ulaşım imkânları

Demiryolu

Doğu-Batı yönünde Cumhuriyet döneminden beri işleyen ve Doğu Ekspresi olarak bilinen Demiryolu hattının üzerinde bulunmaktadır.

Karayolu

Erzurum Otogarı’ndan Türkiye’nin dört bir yanına 24 saat boyunca seferler

Şehir İçi 18 saat otobüs ve minibüs seferleri

Havayolu

İç ve dış hat seferleri Erzurum Havalimanı,

Erzurum Üniversiteler

Erzurum Teknik Üniversitesi

Atatürk Üniversitesi

Erzurum Kuruluşlar – Yayınlar

Kardelen TV

Doğu TV

Kanal 25

TRT Erzurum Radyosu

Erzurum Son Dakika

Albayrak

Anadolu Haber

Erzurum Ajans

Erzurum Gazetesi

Erzurum Gündem Gazetesi

Erzurum Haber Gazetesi

Gazete Güncel

Gurbetteki Erzurum

Haber 25

Haber Doğu

Palandöken

Pusula

Olaylara Yorum

Erk Haber

Erzurumhaber.tc

Erzurum İlçeleri

1. Pasinler 37 km

2. Çat 53 km

3. Tortum 52 km

4. Aşkale 55 km

5. Köprüköy 58 km

6. Uzundere 84 km

7. Horasan 85 km

8. Narman 95 km

9. Karayazı 107 km

10. Oltu 114 km

11. Pazaryolu 121 km

12. Hınıs 146 km

13. İspir 148 km

14. Tekman 151 km

15. Olur 160 km

16. Karaçoban 162 km

17. Şenkaya 185 km

Erzurum Konaklama

Erzurum merkez ilçelerinde irili ufaklı çok sayıda konaklama tesisleri bulunmaktadır.

Erzurum Etkinlik- Organizasyon – Kültür- Sanat

Palandöken Kış Sporları Merkezi

1001 Hatimler Geleneği

Uluslararası Üniversite Oyunları (2011)

Erzurum Türk Oyunları

Uluslararası Altın Kemer Karakucak Güreşleri

Doğu Anadolu Erzurum Kitap Fuarı

Uluslararası Cumhurbaşkanlığı Boks Turnuvası

Erzurum Uluslararası Gökyüzü Şehri (Parkı)

Erzurum Şehir Hastanesi