Günümüzde ekonomi, eğitim, kültür ve iş hayatında çok hızlı değişmeler görülmektedir. Bilim ve teknoloji takip edilemez, baş döndürücü bir hızla ilerlemektedir. 21. yüzyılda dünyadaki bu değişme ve gelişmelere ayak uydurabilmek, çağı yakalayabilmek, hatta çağın ilerisine geçebilmek, ancak planlı ve programlı bir çalışma disiplini ile mümkün olacaktır.
Strateji; Türk Dil Kurumu sözlüğünde şöyle tanımlanır: 1-önceden belirlenen bir amaca ulaşmak için tutulan yol dur. 2- Bir ulusun barış ve savaşta benimsenen politikalara en fazla desteği vermek amacıyla politik, ekonomik, psikolojik ve askeri güçleri bir arada kullanma bilimi ve sanatıdır.
Stratejik planlama ne demektir?
Stratejik planlama, zamana yayılmış yapılacakların belirlenmesi ve bunların yazılı olarak ortaya konmasıdır. Stratejik planlama bilinçli ve sistemli bir süreci ifade etmektedir. Bu sürecin temel amacı, kurumsal ve çevresel faktörleri göz önünde bulundurarak kurumun geleceğine ilişkin bir yol çizmektir. Stratejik planlama sürecinde, kurumun belirlediği amaçlarına daha etkili ulaşabilmesi için, gerekli yollar, uygulanacak stratejiler, kullanılacak kaynaklar ve dikkat edilmesi gereken noktalar belirlenir. Stratejik planlama şu anda alınacak kararların geleceği ile ilgilenir. Gelecekte arzu edilen durumu ve ona ulaşmanın yollarını tasarlar.
Stratejik planlama; kamu kurumlarına misyonlarını yerine getirmede, kendilerinden beklenenleri karşılamada ve kamu yararı sağlamalarında yardımcı olmaktır. Aslında stratejik planlama toplumların kendi geleceklerini güven altına almak için yaptıklarıdır. Gelişmiş devletlere bakıldığında stratejik planlamaya ve yönetime çok büyük önem verdikleri görülmektedir.
Stratejik plan; yöneticilerin faaliyet gösterdikleri kurumun geleceği ile ilgili yapılacaklar hakkında bir şablon ortaya koyması ve bu şablonu kurum içi ve kurum dışı paydaşlarıyla doldurma çabasıdır. Yöneticiler ve ekipleri başta olmak üzere o kurumla ilgili herkes o kurumun uzun dönemdeki yönünü belirlemeye çalışır. Bu süreç, iç ve dış çevreyi iyi analiz etme, paydaşları belirleme ve görüşlerini alma, misyonu net ifade etme, vizyon, amaç, hedef ve stratejileri belirleme faaliyetlerinden oluşur.
Stratejik yönetim, kurumun bulunduğu nokta ile ulaşmayı arzu ettiği durum arasındaki yolu tarif eder.
Stratejik planlama niçin yapılır/yapılmalıdır?
Stratejik plan ülkemizde geç başlanan ama mesafe alınması gereken bir kavramdır. Hızla değişen ve gelişen dünyada gerilerde kalmamak için yapılmak zorundadır.
Stratejik plan kurumlara “önemli olan birçok iş yapmanız değil, yaptığınız işi en iyi yapmanızdır” prensibini öğretmek için yapılmalıdır.
Kurumların iç ve dış çevresini değerlendirmesine olanak sağladığı için yapılmalıdır.
Kurumun beş, on ve daha fazla yıl sonra nerede olmak istediğini açıkça belirtiği için yapılmalıdır.
Kurumun kaynaklarının etkili ve verimli kullanılmasını sağladığı için yapılmalıdır.
Kurumda ortaya çıkabilecek riskleri azaltma yolu olduğu için yapılmalıdır.
Gelecek için yönlendirme süreci olduğu için yapılmalıdır. Stratejik plan sayesinde; kurumlar geleceği kontrol edemezler fakat yaptıkları faaliyetlerin geleceği nasıl etkileyeceğini tahmin edebilirler.
Stratejik plan değişimin planlaması olduğu için yapılmalıdır.
Hesap verme sorumluluğuna temel oluşturduğu için yapılmalıdır.
Rutin işler yerine geleceğe odaklı olması nedeniyle günü kurtarmaya yönelik olmadığı için yapılmalıdır.
Kurumun performansını etkilediği için yapılmalıdır.
İstenilen ve ulaşılabilir bir geleceği resmettiği için yapılmalıdır.
Katılımcı bir yaklaşım olduğu için yapılmalıdır.
Kısaca, stratejik plan kurumun en az enerji harcayarak, en kısa zamanda en üst verimi elde edebilmesi için yapılmalıdır. Stratejik plan yapan kurumlar enerjilerini planlama ile engellenebilecek problemleri çözmek için harcamazlar yani plan ile; yangının çıkmasını önledikleri için zamanlarını yangın söndürmeye harcamazlar.
