Birleşmiş Milletler Birleşmiş Milletlerin en önemli başarılarından birisi, bütün milletlerce kabul edilebilecek ve bütün insanlarca arzu edilen ve uluslararası ölçekte korunan evrensel bir kanun niteliğinde kapsamlı bir insan hakları hukuku çatısı altında birçok ülkeye birleştirmesidir. Birleşmiş Milletler uluslararası ölçekte kabul edilen kapsama geniş bir ekonomik, sosyal ve kültürel haklar ve siyasi ve Medeni haklar dizisi oluşturmuştur. Bu haklar dizisi ülkelerin yönetiminde yöneticilerin sorumluluk ve ödevlerini yerine getirmelerini de yardımcı olmuştur.
Dünyada İnsan Hakları Kuruluşları Nelerdir?
Birleşmiş Milletler ( UN )
BM Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü ( UNESCO )
BM Çocuk Fonu ( UNİCEF )
Uluslararası Çalışma Örgütü ( ILO )
Avrupa Konseyi (AC)
Avrupa Güvenlik Ve İşbirliği Teşkilatı ( AGİT )
Avrupa Birliği (AB)
Amerikan Devletleri Örgütü Afrika Birliği Örgütü
BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Ne Zaman Kabul Edildi?
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 1948 yılında kabul edilmiş ve o günden bugüne kadar BM kadınlar, çocuklar, engelliler, azınlıklar, göçmen işçiler ve buna benzer dezavantajlı savunmasız grupları da kapsamına alacak şekilde, onlara özgü olarak standartlar geliştirmiş kademeli olarak insan haklarının alanını ve hukukunu genişletmiştir. Bu sayede söz konusu insan grupları yaşadığı toplumlarda uzun yıllar devam etmekte olan ayrımcı ve ayrılıkçı uygulamalardan korunarak haklarını arama noktasına gelmiştir. Birleşmiş Milletler bu haklar noktasında anlaşmayı imzalayan ülkelere denetleyici bir mekanizma olarak ağırlığını sürdürmektedir.
BM İnsan Hakları Günü Ne Zaman?
Birleşmiş Milletlerin İnsan Hakları Evrensel Beyannamesini imzaladığı 10 Aralık 1948 tarihi münasebetiyle her yıl 10 Aralık’ta İnsan Hakları günü olarak anılmaktadır. Birleşmiş Milletler bünyesinde müzakere edilen kanuni açıdan bağlayıcı ve geniş bir kapsama sahip olan insan hakları antlaşmaları ekonomik, sosyal ve kültürel haklar uluslararası sözleşmeleri ile medeni ve siyasi haklar uluslararası sözleşmelerini de kapsamaktadır. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 1966 yılında kabul edilen bu antlaşmalar, Evrensel Beyanname de bulunan hakları taraf devletlerin bu antlaşmaya uymaları konusunda denetlendiği kanuni açıdan bağlayıcı taahhütlere çevirerek beyannamenin şartlarını bir adım daha sertleştirilmiştir.
Birleşmiş Milletler Evrensel Beyannamesi, İnsan Hakları Uluslararası Sözleşmesi ve Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi ek protokoller getirerek uluslararası insan hakları kanunu oluşturulmuştur. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar: 148 devletin imza atmış olduğu ekonomik, sosyal ve kültürel haklar uluslararası Sözleşmesi 1976’da yürürlüğe girmiştir. Sözleşmedeki insan hakları şu şekildedir:
- Adil ve elverişli koşullarda çalışma hakkı
- Sosyal korunma hakkı
- Uygun hayat standardı ve ulaşılabilir en yüksek fiziksel ve zihinsel iyilik standartları
- Hakkı eğitim ve kültürel özgürlük ve bilimsel gelişmenin nimetlerinden faydalanma hakkı
Medeni ve Siyasi Haklar: Medeni ve siyasi haklar uluslararası Sözleşmesi 1976 yılında 151 devletin sözleşmeye taraf olması ile yürürlüğe girmiştir. Bu sözleşmeye göre sıralanan haklar:
- Seyahat özgürlüğü
- Hukuk önünde eşitlik, adil yargılanma ve suçu ispatlanana kadar masum kabul edilme hakkı
- Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü
- İfade ve fikir özgürlüğü
- Barışçıl toplanma ve dernek kurma özgürlüğü
- Kamu hizmetlerine ve seçimlere katılma ve azınlık haklarının korunması
Sözleşmeye göre yasaklanan haklar:
- Gelişigüzel biçimde hayat hakkından yoksun bırakma
- İşkence, zalim veya haysiyet kırıcı muamele ya da cezayı kölelik ve zorla çalıştırılma
- Gelişigüzel tutuklama veya alıkoyma
- Kişisel dokunulmazlığa gelişigüzel özel hayatın gizliliğine müdahale
- Savaş propagandası ve ırksal ya da dinsel nefret yayan görüşlerini savunulması