Dünyaca ünlü Türk ve Müslüman bilim adamı olan İbn-i Sina batıda Avicenna olarak bilinir. Özbekistan’ın Buhara kentinde 980 yılında doğan İbn-i Sina Ortaçağ Avrupa’sında en büyük tıp bilgini olarak geçmektedir.
Olağanüstü bir zekâya ve dehaya sahip olan İbn-i Sina 10 yaşında Kur’an-ı Kerim’in tamamını ezberlemiştir. Babası da bir bilim adamı olduğu için ondan özel dersler almış ve dönemin ünlü bilginlerinden eğitimler görmüştür. 4 yaşında öğretmenlerinden daha fazla bilgiye sahip olan İbn-i Sina tıp, matematik, edebiyat ve felsefe alanlarında geniş bir bilgi hazinesine ulaşmıştır. 16 yaşında tıpta yeni tedaviler geliştirmeye başlayan ünlü Müslüman bilim adamı 19 yaşında doktor olmuştur.
İbn-i Sina’nın Uzmanlık Alanları
Samanoğullarında ağrının hastalığını iyileştirmesi üzerine Buhara’daki zengin kitaplıklardan yararlanma imkânı verilmiştir. 21 yaşına geldiğinde dönemin en büyük hekimi olmuştur. Bir süre vezirlik yapan İbn-i Sina siyasi sebeplerle hapse girmiş ve geçirdiği mide rahatsızlığından dolayı Hemedan şehrinde vefat etmiştir.
İbn-i Sina’nın yazmış olduğu en önemli eser Kitabı Şifa (Sağlık Kitabı) dir. Tıp tarihinde yazılmış olan en kapsamlı yapıt olarak kabul edilen kitabı Şifa metafizik, müzik, matematik, astronomi, geometri, fizik ve mantık bilginlerini de bir araya getiren ansiklopedi niteliğindedir. En bilinen eseri ise El Kanun Fit-Tıp (Hekimlik Yasası) adlı kitabıdır. Bu kitapta yapmış olduğu çalışmalar gözlem ve deneylerine yer vermiştir.
İbn-i Sina El Kanun Fi’t-Tıp
Devri’nin birçok beşeri ilimlerinde otorite haline gelen İbn-i Sina, matematik terimleri ve astronomi ile yakından ilgilenmiştir. 16. yüzyılda doğu ve batı ülkelerinde El Kanun Fit Tıp adlı eseri tıp üniversitelerinde okutulmakta idi. ansiklopedik bir eser olan bu kitabın 1. bölümü anatomi ve koruyucu hekimlik, 2. bölümü basit ilaçlar, 3. bölümü Patoloji, 4 bölümü ilaçlar ve cerrahi yöntemlerle tedavi ve 5. bölümü ise ilaç terkipleri ile ilgilidir.
İbn-i Sina felsefe, astronomi, fizik ve tıp alanlarında 150 civarında eser yazmış; yazmış olduğu eserler doğu ve Batı hekimliğinde 600 yıl kullanılmıştır. Bugün Paris Üniversitesi Tıp Fakültesi binasının girişinde İbn-i Sina ve Er Razi’nin portreleri bulunur.
İbn-i Sina Eserleri
- El-Kanun fi’t-Tıb, (ö.s), 1593, “Tıpta Kanun. Ortaçada 400 yıl ders kitabı olarak kullanılmıştır.
- Kitabü’l-Necat, (ö.s), 1593, (“Kurtuluş Kitabı”Metafizik konularda yazılmış özet bir eserdir. )
- Risale fi-İlmi’l-Ahlak, Ahlak konusuna dair
- İşarat ve’l-Tembihat, Mantık, Fizik ve Metafizik konuları 20 bölümden teşekkül eder.
- Kitabü’ş-Şifa, Mantık, Matematik, Fizik ve Metafizik konularında yazılmış on bir cilt büyük bir eserdir.