1126 tarihinde Endülüs’ün Kurtuba şehrinde doğan İbn-i Rüşd, Türk-İslam dünyasının ünlü felsefeci ve düşünürlerindendir. Rasyonalist bir filozof olan İbn-i Rüşd Avrupa’da Averroes adıyla bilinir. Kurtuba da büyük âlimlerden fizik, tıp ve astronomi dersleri almıştır. Aristoteles’e bağlı olarak felsefesini geliştiren İbn-i Rüşd, Külliyat adlı ünlü bir tıp kitabına sahiptir.
Avrupa yüzyıllar boyunca İbn-i Rüşd’ün tıp kitabını ve felsefi düşüncelerine bağlı kalmıştır. İbn-i Rüşd, Aristoteles felsefesini en iyi şerh eden filozoflardandır. Ayrıca Farabi, İbn-i Sina ve İmam-ı Gazali gibi filozofları da inceleyen ve onlar hakkında şerhler yazan İbn-i Rüşt, kadılık görevinde de bulunmuştur.
Tıp Doktoru İbn-i Rüşt
Kuranı Kerim’de anlatılan Ad Kavmi hakkındaki hikâyenin bir efsane olduğunu ileri sürmesi üzerine Kurtuba âlimleri tarafından verilen bir kararla hapse girmiştir. Batı dünyası Aristo felsefesini İbn-i Rüşd eserleri ile tanımıştır. İbn-i Rüşd’ün bütün eserleri Batı dillerine çevrilmiş ve Batı okullarında ders olarak okutulmuştur.
Devri’nin en ünlü doktorlarından irisi olan İbn-i Rüşd tıp alanında 16 kitap yazmıştır. Külliyat Fit-Tıp adlı eseri bunlar içinde en tanınmış olanıdır. 1198 yılında 72 yaşında Fas’ta vefat eden İbn-i Rüşd Külliyat Fit-Tıp, Mukaddemat, Et-Tahsil, Kitabu’l-Hayevan gibi önemli eserler bırakmıştır.
İbn-i Rüşt Eserleri
- Organon’a Giriş (İsagoci)
- Organon’a Giriş Şerhi
- İkinci Analitikler Şerhi
- Diyalektika Şerhi
- Sofistika Şerhi
- Poetika Şerhi
- Retorika Şerhi
- Devlet Şerhi
Bilim ve felsefe eserleri
- Cevâmi, el-Hiss ve el-Mahsûs (Duyum ve Algı Üzerine)
- Cevâmi, fî el-Felsefe (Felsefe Üzerine Değerlendirme)
- Cevâmi Kitâb el-Nefs (Nefis Kitabı Üzerine Değerlendirme)
- Cevâmi Kütûb Aristutâlîs fî el-Tabiîyyât ve el-İlahîyyât
- Cevâmi Mâba’de’t-tabî’a (Metafizik Üzerine Değerlendirme)
- Cevâmi Siyâseti Eflâtun (Platon’un Devlet Kitabı Üzerine Değerlendirme)
- Darûrî fî el-Mantık (Mantık Üzerine Zorunlu Bilgiler)
- Darûrî fî el-Nahv (Nahiv Üzerine Zorunlu Bilgiler)
- Kelâm ‘ala el-Kelimeti ve el-İsm el Muştak (Kelime ve Türetilmiş İsimler Üzerine)
- Kitâb el-Hayevân (Hayvanlar Üzerine)